Psycholoog waarschuwt: deze goedbedoelde leugens kunnen kinderen schaden

In dit artikel:

Psycholoog Juli Fraga waarschuwt dat sommige goedbedoelde uitspraken van ouders op de lange termijn schadelijk kunnen zijn voor kinderen. Zulke “leugens” worden vaak gedachteloos doorgegeven omdat ouders ze zelf als kind hoorden, maar kunnen later invloed hebben op gezondheid, zelfbeeld, relaties en carrière. Fraga noemt zes veelvoorkomende voorbeelden en geeft alternatieven.

- “Egoïsme is altijd slecht”: in plaats van kinderen te leren zichzelf wegcijferen, is het nuttiger onderscheid te maken tussen schadelijk egoïsme en gezonde zelfzorg: grenzen stellen en voor jezelf kiezen wanneer dat nodig is.
- “Je mag niet verdrietig zijn”: het bagatelliseren van negatieve emoties leert kinderen ze te onderdrukken; beter is het gevoel te erkennen en te normaliseren, zodat emotionele veerkracht groeit.
- “Doe alles zelf”: het ideaal van totale zelfstandigheid kan hulp vragen taboe maken; stimuleer ontwikkelingsgerichte onafhankelijkheid maar benadruk dat hulp zoeken normaal en acceptabel is.
- “Altijd keihard eerlijk zijn”: kleine leugentjes om iemands gevoelens te sparen (bijvoorbeeld over oma’s kookkunsten) kunnen sociaal functioneren bevorderen, mits kinderen het verschil tussen witte leugens en bedrog leren.
- “Laat je emoties niet zien”: het onderdrukken van tranen en frustratie bevordert perfectionisme en zelfkritiek; emoties zijn signalen die aandacht verdienen.
- “Alles is mogelijk”: onrealistische beloften van gegarandeerd succes zorgen voor zelfverwijt wanneer iets misgaat; leer kinderen succes ook te meten aan inzet en durf.

Volgens Fraga is het nooit te laat om taal en verwachtingen te veranderen: door eerlijkere, genuanceerdere boodschappen help je kinderen assertiever, veerkrachtiger en realistischer op te groeien.