Daphne: 'Ik kleed ons in dure kleding, zodat niemand merkt dat ik in de schuldhulpverlening zit'
In dit artikel:
Daphne (43), alleenstaande moeder van achtjarige Sophie, leeft al bijna twee jaar in schuldhulpverlening en verbergt haar geldzorgen voor haar omgeving door indruk te maken op het schoolplein. Hoewel ze er verzorgd uitziet en haar dochter een iPhone heeft, draait het gezin op bijstandsniveau: matrassen liggen op de grond, shampoo wordt aangelengd en avondeten bestaat vaak uit simpele maaltijden als spaghetti met ketchup. Daphne betaalt vrijwel haar hele salaris aan de hulpverlening; het traject duurt 36 maanden, waarna resterende schulden mogelijk worden kwijtgescholden.
Oorsprong van de problemen lag in haar ontslag toen de zorginstelling waar ze werkte filialen sloot. Daphne had eerder hoge uitgaven gedrags- en consumptiegewoonten (o.a. via Afterpay) en leefde van spaargeld en een ontslagpremie. Toen die reserves opraakten, stapelden incasso’s en huurachterstanden zich op. Uit schaamte en uit angst anderen te belasten, hield ze familie en vriendinnen in het ongewisse en speelde ze ontspannen naar buiten toe, zelfs wanneer er deurwaarders voor haar deur stonden.
Om gezichtsverlies te vermijden verhuisde ze naar een goedkope flat aan de andere kant van de stad maar hield Sophie op dezelfde school, zodat hun verschijning op het schoolplein gelijk bleef. Ze nam een parttime baan terug in de zorg en kwam daardoor in aanmerking voor schuldhulpverlening; haar hulpverlener regelt betalingsafspraken met schuldeisers. Tegelijkertijd blijft ze veel investeren in uiterlijk en merkkleding (wel vaak tweedehands of geruild), omdat ze bang is dat haar dochter buitengesloten wordt als ze armoede toont.
Daphne ontwikkelde veel praktische vindingrijkheid: via fondsen regelde ze dat Sophie haar C-zwemdiploma kon halen en kreeg ze een goede fiets; kapotte spullen herstelt ze zelf en cadeautjes maakt ze soms zelf van erfstukmateriaal. Sociale situaties verzacht ze met creatieve verklaringen — wintersportgesprekken beantwoordt ze met grapjes over Ibiza, een kampeerweek op een boerencamping wordt ‘glamping’. Toch kost het energie en sleepte het jarenlang slapeloze nachten en hartkloppingen met zich mee totdat ze beroepsmatig hulp zocht.
Praktische knelpunten blijven: vrijwillige schoolbijdragen bedreigen deelname aan schoolreisjes als ze niet betaald kunnen worden, en Daphne voelt de druk om uitgavenpatronen te veranderen. De schuldhulpverlening heeft haar zekerheid gegeven tegen deurwaarders, en binnenkort krijgt ze een coach toegewezen om financieel gedrag aan te pakken. Ze erkent dat veel van haar uitgaven voortkomen uit de wens om erbij te horen en hoopt na de regeling bewuster te kiezen, zodat ze niet opnieuw in de problemen belandt. Haar grootste les: stoppen met doen alsof en zichzelf durven accepteren. In haar eigen woorden: "Ik ben van mezelf al leuk genoeg."